Τον προηγούμενο μήνα (24-4-05), φίλε αναγνώστη, γιορτάστηκε η παγκόσμια ημέρα του βιβλίου. Δεν γνωρίζω πόσοι από μας το αντιληφθήκαμε. Με αυτή την ευκαιρία, επιθυμώ να γράψω μερικές σκέψεις μου.
Τα τελευταία, κυρίως, χρόνια, παρατηρείται η εμφάνιση πολλών νέων συγγραφέων, αλλά και νέων εκδοτικών επιχειρήσεων. Το βιβλίο έχει παρελθόν, παρόν, αλλά και μέλλον! Πού οφείλεται, όμως, αυτή η εκδοτική έξαρση; Μήπως είναι "μόδα" ή μήπως παραμένει ανάγκη;
Για κάποιους, δυστυχώς, είναι "μόδα" και γι' αυτό σπεύδουν να στολίζουν τα άδεια ράφια των βιβλιοθηκών τους με βιβλία που διαβάζουν ή πάντα θυμούνται να πάρουν μαζί τους ένα βιβλίο στην παραλία, γιατί απλά το επιβάλλει ο "ενδεδειγμένος" τρόπος ζωής. Το βιβλίο είναι τρόπος ζωής από μόνο του.
Κάποτε άκουσα για μια κυρία νεόπλουτη, που επισκέφτηκε ένα μεγάλο βιβλιοπωλείο των Αθηνών, για να αγοράσει βιβλία. "Τι βιβλία σας ενδιαφέρουν κυρία μου;". Τη ρώτησε ο πωλητής. Και εκείνη απάντησε: "Όλα με ενδιαφέρουν. Διαβάζω όταν μου το επιτρέπουν οι υποχρεώσεις μου. Μ' αρέσουν τα βιβλία".
Ο πωλητής αποπειράθηκε για δεύτερη φορά να καταλάβει για τι ακριβώς θα έψαχνε στα ατελείωτα ράφια των πέντε ορόφων του βιβλιοπωλείου: "Σας αρέσουν τα λογοτεχνικά, επιστημονικά ή άλλα βιβλία;". Και εκείνη απάντησε με κάποιο δισταγμό: "Να σας πω την αλήθεια, παρόλο που διαβάζω συχνά, σήμερα αυτό που θέλω είναι να πάρω κάποια βιβλία χρώματος μπλε, που θα ταιριάζουν με το καινούργιο χαλί στο σαλόνι και το ξύλο της νέας βιβλιοθήκης. Ξέρετε, πρόκειται για χαλί κατευθείαν από την Περσία και το ξύλο της βιβλιοθήκης είναι πολύ καλό ξύλο, κερασιάς!". Ο πωλητής, πανευτυχής, ήξερε πλέον τι να ψάξει!
Για κάποιους λοιπόν το διάβασμα είναι ανάγκη, για άλλους όχι. Σήμερα ειδικά, με την εξέλιξη των ηλεκτρονικών μέσων ενημέρωσης, το αναγνωστικό κοινό αναζητά και αλλού τόσο την ψυχαγωγία, όσο και την ενημέρωση. Αυτό δε σημαίνει βέβαια ότι βαίνει μειούμενο. Τουναντίον. Το αναγνωστικό κοινό έχει αλλάξει και συνεχώς αυξάνεται, στις νεαρές κυρίως ηλικίες. Θα σταθώ στο γεγονός αυτό, γιατί έχει ιδιαίτερη σημασία. Σε μια κοινωνία, όπου πολλά προβλήματα κατατρώγουν το μέσο πολίτη, ένα σύγχρονο μέσο για τη διεύρυνση της πνευματικής μας υπόστασης ώστε να έχουμε ένα ακόμη όπλο για τα εμπόδια που μας επιφυλάσσει η ζωή, παραμένει το βιβλίο.
Βέβαια, κάποιος μπορεί να ισχυριστεί, πως δεν είναι όλα τα βιβλία ίδιας ποιοτικής αξίας και είναι προτιμότερο να προβληματίζεται σοβαρά κάποιος πριν αποτολμήσει να καταναλώσει φαιά ουσία για την ανάγνωση ή τη μελέτη οποιουδήποτε βιβλίου.
Σαφώς και όλα τα βιβλία δεν είναι ισάξια. Θεωρώ όμως, πως όλα έχουν να προσφέρουν στον αναγνώστη τη δυνατότητα όξυνσης του μυαλού του και καλλιέργειας της κριτικής του σκέψης. Το βιβλίο προϋποθέτει την ενεργητική στάση του αναγνώστη και την ενεργοποίηση των διανοητικών του λειτουργιών σε βαθμό πάντα πολύ μεγαλύτερο από οποιοδήποτε άλλο ανθρώπινο εφεύρημα.
Είναι χρέος μας, να προσπαθήσουμε να κάνουμε τους γύρω μας να θέλουν να διαβάσουν. Κι αυτούς ακόμη με τις "άδειες" βιβλιοθήκες και αυτούς ακόμη που θεωρούν τα βιβλία διακοσμητικά συμπληρώματα.
Πρώτιστο όμως μέλημά μας θα πρέπει να είναι να κάνουμε τα μικρά παιδιά να αγαπήσουν το βιβλίο, ώστε να μεγαλώσουν με αυτό. Φέρνοντας τα παιδιά σε επαφή, με το βιβλίο, δημιουργούμε ανθρώπους με κριτική σκέψη, άποψη και φαντασία. Ανθρώπους με όραμα και μέλλον. Είναι κρίμα τα μικρά παιδιά να έχουν επαφή μόνο με τα σχολικά βιβλία, που πολλές φορές τα βλέπουν με δυσανασχέτηση, γιατί τα σχετίζουν με τον κόπο της μελέτης. Τα αγαθά όμως, ούτως ή άλλως, κόποις κτώνται.
Όταν κάποιος αναγνωρίσει την αξία του βιβλίου, ανεξάρτητα από τα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα, θα μάθει να αντιμετωπίζει και τη μελέτη με ζήλο Για να αναγνωρίσει αξία όμως, πρέπει να τον έχει αγγίξει κάποιο βιβλίο. Θυμηθείτε ποιο βιβλίο άγγιξε εσάς. Το βιβλίο ανοίγει ορίζοντες. Καλλιεργεί, μορφώνει, διαφωτίζει, πληροφορίες, συχνά διασκεδάζει και ψυχαγωγεί. Εν τέλει μας κάνει να ξεχωρίζουμε από τα άλλα πλάσματα και τώρα… διάβασμα..!